Х.Сүглэгмаа: НАДАД ХАМГИЙН ХҮЧТЭЙ НӨЛӨӨЛДӨГ
ЗҮЙЛ БОЛ ӨӨРИЙН ЗӨН СОВИН
-Та өөрийнхөө төрсөн газар ус, боловсрол зэргийн талаар уншигчдад товч танилцуулна уу?
-Өөрийнхөө тухай товч танилцуулахад би 1970 онд Өмнөговь аймгийн Ханбогд суманд төрсөн. 1986 онд дунд сургууль 1990 онд АУКоллеж, 1998 онд Дорно дахины утга зохиолын дээд сургууль, 1999 онд Монгол Улсын Их сургуулийн Монгол судлалын сургууль тус тус төгссөн, монгол хэл уран зохиол судлаач багш мэргэжилтэй. 1999 онд “Хуульч Сандагийн зохиолуудын эх бичгийн судалгаа” сэдвээр ” Монгол Улсын Их сургуульд магистрын зэрэг, 2004 онд “Монголын уран зохиол дахь үг зохиолын төрөл зүйл” сэдвээр Хэлбичгийн ухааны доктор (PhD)-ын зэрэг хамгаалсан. Миний төрсөн газрын тухайд бол Монголын хамгийн өмнөд зах хязгаар буюу алдарт Галбын говьд төрсөн. Өмнөх эринд их галав юүлэхэд устсан динозавр үлэг гүрвэлийн өлгий, бидний энэ эрин зуунд бол монголын их соён гэгээрүүлэгч Ноён хутагт Данзанравжаагийн өлгий нутаг. Өөрөөр хэлбэл байгалийн сонин хачин тогтоц, оршин тогтнохын өөвөрмөц их нууцыг хөрсөн дээрээ ч, хөрсөн доороо ч хадгалсан их увьдаст газар шороо юмаа.-Барууныхан Чингис хаанаар Монголыг төсөөлдөг. XIII зуунаас түүний ямар нөлөө улс оронд зонхилж байна вэ?
-Чингис хаан бол дэлхийн хүн. Тэгэхээр Чингис хаанаар Монголыг байтугай, энэ соёлт хүн төрөлхтөнд төрт улсын тогтолцоо хэрхэн хөгжиж байсныг харж болох эрт цагийн их түүх ч ямагт түүний намтар түүхтэй холбогдон яригдаж байгаа юм. Энэ бол зөвхөн дэлхийн талыг байлдан дагуулсан хааны түүх төдий биш, Монголын газар нутгаас Ази Европын орнуудыг өөртөө нэгтгэсэн их эзэнт гүрний түүх, Монголын нүүдэлчдийн соёл иргэншлийг Ази Европын суурин соёл иргэншил рүү түгээн дэлгэрүүлсэн соёл иргэншлийн их өөрчлөлт хувьслаар дэлхийг донсолгосон суут хүмүүний түүх гэж би бодож байна.
-300 жил үргэлжилсэн Чин гүрний XVII зууны үеийн ноёрхол Чингисийн төрийн уламжлалтай зөрчилдөж байсан. Энэ талаар өөрийн бодлоо хэлнэ үү?
-Манж Чин улсын төрийн эрхшээлд монголчууд 200 жил байсан нь үнэн. Төрийн болоод соёл тргэншлийн өөрийн арвин их эртний уламжлалтай орныг тухайн цаг үеийн хууль цаазаар эрхшээлдээ оруулсан байж болох юм. Гэвч монгол хүний сэтгэлгээний, соёл иргэншилийн уламжлал ямар ч хар хүчийг даван гарч чаддаг, хэдийд ч өөрийнхөөрөө монголоороо үлдэж чаддаг гэдгийг харуулж өнөөдөр Монгол хүн, Монголын их гүрэн, Монголын их соёл иргэншил дэлхий дээр үлдэж чадсан байгааг бид харж байна шүү дээ.
-1911 онд Чин гүрэн нуран унаж удалгүй Зөвлөлтийн нөлөөгөөр тусгаар тогтнолоо олж, Зөвлөлтийн улс төрийн загварыг дагах болсон. Төвдийн Буддын шашны нөлөө, өмнөх соёлын нөлөө байсан уу эсвэл зөвхөн Зөвлөлтийн нөлөөг дангаар тулгаж байсан уу? Энэ нь таны боловсролд хэрхэн нөлөөлсөн бэ?
-Монгол бол Дэлхийн улс төрийн хоёр том хүчний завсарт оршдог орон. Энэ утгаараа хөрш орнуудын улс төрийн, эдийн засгийн хараат байдал аль ч цагт байсан. Одоо ч зарим зүйлийг өөрчилж чадахгүй байгаа нь үнэн. Гэхдээ энэ нь тэр цаг үеийн түр зуурын л асуудал байдаг. Хэзээ ч монгол үндэсний уламжлалт ёс заншил, амьдралын хэв маягийг өөрчилж чаддаггүй. Би монгол газар нутаг дээрээ, монголын өнө мөнхийн хөх тэнгэр дороо, монголын их хаадын уламжлалт хууль цаазаа дагаж, монгол гэртээ, монгол эх эцгээс төрж өссөн тул надад бусдын соёл иргэншилээс юу хэрэг болох билээ дээ. Энэ төрөлх чанар дээрээ би Монголынхоо их сургуулиудад монгол судлалаараа мэргэжсэн нь миний үндэсний мөн чанарт нөлөөлсөн. Бид түүхийн хамгийн хүнд хэцүү цагаа туулчихсан, одоо монгол хүний ухаанаар бол бид овоон дээрээ гараад ирчихсэн улс. Бид өөрийнхөө монгол үндэсний хэл, соёл иргэншлээ алдаагүй энэ цагт хүрээд ирлээ, одоо үүгээрээ дамжуулаад дэлхийн бусад соёлт гүрний орчин цагийн дэвшилтэт зүйлээс авахаа авч, шинжлэх ухаан технологийн эрин зуунд дэлхий нийттэй хөл нийлүүлэн алхах суурь хөрөнгөтэй улс гүрэн.
-ЗХУ задран, 1990 онд ардчилсан хувьсгал ялж, Монголд олон намын системийг хүлээн зөвшөөрсөн. 1990 оноос хойш таны амьдрал яаж өөрчлөгдсөн бэ?
-Мэдээж бидний унадаг машин, үздэг кино, сонсдог хөгжим, магадгүй өмсдөг хувцас их баруунжсан, сэтгэлгээний хувьд чөлөөтэй болсон, ямар нэгэн улс төрийн үзэл суртлаас ангид болсон гээд олон дэвшилтэт талууд бий. Монгол үндэсний шашин соёлын их уламжлал ч хуучнаараа сэргэн хөгжих боломжтой болсон. Бид хийж байгаа ажил албан тушаалаасаа шалтгаалахгүй, түүнд харшлахгүйгээр бурхан шашнаа шүтэх, хуучин уламжлалт сүм дуганаа сэргээх, монгол үндэсний уламжлалт ёс заншил хуучин утгаараа сэргэсэн гээд олон сайхан дэвшилт байна. Мэдээж амьдрал л юм болохоор сөрөг зүйл ч анзаарагдаж л байдаг.
-Уран бүтээлчид ялангуяа зохиолчдыг Монголд хэрхэн үнэлдэг вэ? Улсаас харж үздэг үү? Эрэгтэйчүүд, эмэгтэйчүүдийг адил үнэлдэг үү? Энэ байдал 1990 оноос хойш өөрчлөгдсөн вэ?
-Ер нь аль ч нийгэм цаг үед зохиолч уран бүтээлчид бол тэргүүн эгнээнд явдаг. Энэ утгаараа хуучин социализмын үед ч зохиолчдыг төрөөс ихэд анхаардаг, дотоод гадаадын мэргэжлийн сургуульд явуулдаг, зохиолчдын байгууллага улс орондоо нөлөө бүхий эрх мэдэлтэй, зохиолчдын уран бүтээлийн үнэлгээ өндөр тул амьдралын боломж сайтай байсан. Гэхдээ үзэл суртал гэж юмаар тэдний зохиол бүтээлийн чөлөөт байдал нь хаалттай байсан тул нэгэнт ухааныхаа охийг ил гаргаж чадахгүй байгаа хүнд тэр бүх амьдралын боломж юу ч биш л байхгүй юу. Хичнээн тав тухтай боломжтой сайхан амьдарлаа ч хүсэнээрээ бүтээж туурвиж чадахгүй байна гэдэг бол аймшигт ял гамшиг, сүйрэл байж болох. Ийм учраас тэд бүх гавьяа шагнал, албан тушаал, мөнгө эрх мэдлийг зөвхөн дотоод сэтгэлийнхээ эрх чөлөөгөөр солиход бэлэн байсан юм. Сольж ч чадсан. Монголд хүн бүтээж туурвиж л чадвал нийгэмд хүлээж авах масс бол магадгүй тэр эдийн засгийн өндөр хөгжилтэй орнуудаас дутахгүй өндөр гэж би боддог. Харьцангуй оюунлаг ард түмэн шүү дээ. Эрэгтэй эмэгтэй зохиолч гэдэг ямар ч ялгаагүй. Яах вэ, эмэгтэй хүн гэдэг угаасаа уран бүтээл хийнэ, түүгээрээ хүлээн зөвшөөрөгдөн гарч ирнэ, үлдэнэ гэдэг бол эр хүний хажууд асар их тэсвэр тэвчээр шаардана. Хэрэв гарч чадвал энэ нь өөрөө том шалгуур байдаг тул мэдээж бүтээл нь үнэлэгддэг. Харьцангуй манайд эмэгтэй яруу найрагч зохиолчид цөөн, гэхдээ тэдний бүтээл бол жин дарна шүү.
-Сэдвийн хувьд эрэгтэй ба эмэгтэй зохиолчид адил байдаг уу?, үгүй бол юугаараа ялгаатай вэ?
-Ижил дээ. Эрэгтэй эмэгтэй зохиолчид ялгарахгүй. Харин нийгмийн эмзэг торгон асуудал, хүний дотоод сэтгэлийн нандин, зөвхөн эмэгтэй хүний зүрх сэтгэл дундуур л хүчтэй урсаж өнгөрөх тийм нарийн ухааны зүйлийг эмэгтэй хүн харин ч их чимхлүүр бодож бүтээдэг байх гэж боддог. Эмэгтэй хүн энэ ертөнцийн бүх зовлонг үүрээд дээр нь бүүвэйн дууг нэмж аялдаг. Тэгвэл үүн дээрээ дахиад түүнийгээ шүлэг болгож бичнэ гэдэг угаасаа гайхамшигт учрал тохиол юм.
-Монголын яруу найрагт улс төр, яруу найраг салшгүй холбоотой. Уран бүтээлээсээ болж хохирох явдал их тохиолддог. Чин гүрний үед 1856 онд Данзанравжаа хорлогдож, Зөвлөлт засгийн нөлөөгөөр Р.Чойномыг шоронд хийж, 1990 онд Зөвлөлт улс нуран унаж чөлөөт зах зээлийн нийгэмд шилжиж, улс төрчид хээл хахуульд идэгдсэнийг илчилсэний төлөө 1999 онд О.Дашбалбарыг хорлогдсон гэж сэжиглэж байгаа. Өнөөдрийн Монголын улс төр, яруу найраг ямар байна вэ? Яруу найраг бол улс төрийн зэвсэг гэдэг хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ?
-Хүн төрөлхтний зовлон жаргалыг алган дээрээ биш элгэн дотроо жигнэж хэмждэг улс бол яруу найрагчид юм. Аливаа дайн тулаан хувьсгал, нийгмийн томоохон өөрчлөлт шинэчлэлтийн эхэнд ямагт зохиолч яруу найрагчид л явсан. Өнөөдөр Д.Цоодол “Хуучин дэр модны дууль”-аа, Д.Урианхай “Цээжний нөмөр”, “Дотоод шаталтат хөдөлгүүр”-ээ Д.Төрбат “Халаасны өрөө”-гөө, Б.Доржпалам “Тарааж цуглуулсан эх орон”-оо Ц.Бавуудорж “Дорно”, “Хүрэл чоно”-оо бичсээр л байгаа шүү дээ. Яруу найраг бол улс төрийн зэвсэг гэх нь түүний нэгээхэн талыг л хэлж байгаа хэрэг. Яруу найраг бол монголын үндэсний их сэтгэлгээний түүх, монгол хүний сэтгэл зүрхний их эрэл хайгуул, өмгөөлөл юм даа. Энэ үгийн нулимсыг арчихаа мартсан цагт л хүн төрөлхтөн оюун сэтгэлгээний хувьд бүрэн устах болов уу.
-Д.Нацагдорж Монголын уран зохиолыг үндэслэгч гэж тооцогддог. Түүний яруу найргийн сэдэв нь эх оронч, хувьсгалч, шинжтэй, хайр сэтгэл, утга уянга агуулдаг. Түүний “Миний нутаг”-ийг тэмдэглэн хэлж болно. Орчин үеийн яруу найрагчид ийм шүлэг зохиож байна уу?
-Нацагдоржийн “Миний нутаг”-ийн адил эх орны сэдэвт яруу найргийн бүхэл бүтэн уламжлал шинэчлэл монголын орчин үеийн яруу найрагт байна. Ялангуяа манай ная, ерээд оны яруу найрагчдын эх орон иргэний уянгын шүлэг энд онцгой байр суурь эзэлнэ.
-Монголын яруу найраг хэрхэн өөрчлөгдөж байгаа талаар ярина уу?
-Яруу найргийн сэтгэлгээнд 3 зүйлийн өөрчлөлт хүчтэй явагдаж байна гэж боддог. Нэгдүгээрт яруу найргийн сэдэв санаа их өөрчлөгдөж, ахуйжиж байна. Хоёрт, Яруу найргийн ахуйн сэтгэлгээ их хотжиж байна. Гуравт яруу найргийн хэл өөрчлөгдөж байна. Үүнд энэ цагийн амьдралын хэв маяг нөлөөлж байгаа байх. Одоо орчин үеийн яруу найраг нэлээд хүчтэй хэд хэдэн бүлэглэлд хуваагдаж байна. Энд утга зохиолын байгууллага энэ тэр бол огт хамаагүй шүү. Нэг хэсэг нь монголын уламжлалт яруу найргийн сэтгэлгээ, монгол үндэсний философи сэтгэлгээг баримтлан сонгодог сэтгэлгээний хэв маягт түшиглэн бичиж байна, нөгөө нэг хэсэг нь өрнийн /голдуу/ яруу найргийн шинэлэг хэв маяг урсгал чиглэлүүдийг даган дууриасан шинжтэй хэлбэрийг шүтсэн яруу найраг бичиж байна, Энэ хоёр ялгарал бол их тод харагдаж байгаа нь гэх үү дээ.
-Чин гүрний түүхийн ул мөр, Зөвлөлтийн нөлөө Монголчуудын амьдралд нөлөөлж, Монголын газар зүйн байрлал хуурай газраар хүрээлэгдэн хойд талаараа Орос, өмнө талаараа Хятадтай хиллэдэг нь саяхан Гүржид болсон шиг зүйл болж магадгүй гэсэн болгоомжлол үүсгэж байна уу? Энэ таны уран бүтээлд нөлөөлдөг үү? Хэрэв тийм бол яаж?
-Одоо газар нутгийг зэвсэг барин дайтаад булааж авдаг тийм дайнаас монгол байтугай хүн төрөлхтөн айхаа байжээ. Ийм зүйл ч болохгүй байх. Харин ил зэвсэг барьдаггүй, ил дайсагнадаггүй, шүдээ хүртэл зэвсэглэснээ ялдам инээмсэглэлээр нуусан, шүлсээ савируулан шунаж байгаагаа ямар нэгэн гэрээ хэлэлцээрээр хаацайлсан, эклологийн, генетикийн нууц дайн намайг унтаж байхад ч тасралтгүй явагдаж байна. Бид үүнээс л айж явах ёстой юм. Глобальчлалаар хөөрөгдсөн их урсгалаас бид монголынхоо хамгийн үнэт зүйлсийг л өөрийнхөөрөө авч үлдэх нь чухал гэж боддог. Дандаа сэтгэл зүрхийг минь зовоож байгаа энэ асуудал яаж миний уран бүтээлээс ангид байх вэ дээ.
-Монгол-Орос, Монгол-Хятад уран зохиолд харилцан нөлөөлөл байна уу?
-Монголын уран зохиолын эртний их уламжлал дээрээ бид орос хэлээр дамжуулан Оросын төдийгүй өрнийн их утга зохиолын сонгодог бүтээлүүдтэй өргөн танилцсан. Нөгөө талаар Энэтхэг Төвдөөр дамжин монголд хөгжсөн бурхны шашин, буддын их утга соёлын нөлөө түүнчлэн эртний хятад, энэтхэг төвд уйгар, перс араб хэлээр дамжсан дорны утга зохиолын нөлөө ч монголд эртнээс уламжлагдан ирсэн. Ийнхүү монгол үндэсний аман зохиол, бичгийн сонгодог уран зохиолын сэтгэлгээний их уламжлал дээрээ өрнө дорны соёлт хүн төрөлхтний охь болсон их утга зохиолын нөлөө тусгалаа олсон тул монголын уран зохиол дэлхий нийтийн уран зохиолд өндөр байр суурь эзэлдэг. Өнөөдөр дэлхийн өндөр хөгжилтэй олон оронд Монгол судлал хүчтэй хөгжиж байна. Үүнд утга зохиолын нөлөө асар их болов уу.
-Хамгийн түгээмэл халх ярианы хэлнээс гадна Монголд олон ярианы хэл байдаг. Энэ нь хүмүүсийн ухамсарт үндэсний хувьд нөлөөлдөг үү? Тухайн ярианы хэл хүмүүст нөлөөлдөг үү? Тухайн нутгийн яруу найргийн сургууль гэж бий юу?
-Халх, ойрд, баяд, торгууд, үзэмчин гээд монгол угсаатан ястаны хэл ярианы төдийгүй ёс заншил амьдрахуйн хэв маягийн их ялгаанууд байна. Энэ бүхнээс монгол үндэстэн гэдэг цөм үүснэ.
Гэхдээ утга зохиолын хэлний хувьд халх аялгуу давамгайлдаг. Хуучны уламжлалаар, баруун монголын баатарлаг тууль, төв халхын уртын дуу, Дарьгангын хуурын домог, Үзэмчин ардын аман домог, үзэмчин дуу, Дархад, Хотгойдын шог дуу гээд нутаг нутгийн онцлогийг илтгэсэн аман зохиол язгуур урлагийн уламжлал бий. Үүнийгээ дагаад яруу найргийн хэл, сэтгэхүйн хувьд ялгарч харагдах юм нутаг нутагт түгээмэл байна.-Монголын Их дээд сургууль ба дунд сургуульд Английн яруу найраг хэрхэн нөлөө үзүүлж байна вэ? Яруу найраг гэсэн үүднээс ач тусаа өгч байна уу?
-Дэлхийн сонгодог уран зохиолын түүхнээ Вильям Шекспирийн яруу найраг, сонгодог жүжгүүд, Ридьярд Киплинг, Оскар Уайльд, Томас Элиот, Этиль Войничийн яруу найраг, Майн Ридийн романууд, Чарльз Диккенс, Артур Конан, Даниел Дефогийн адал явдалт зохиолууд, Жонатан Свифтийн адал явдалт инээдмийн зохиолуудаар энэхүү эртний соёлт гүрний урлаг утга зохиолтой монголчууд хэдийнээ танил болсон. Зөвхөн английн төдийгүй англи хэлт утга зохиолын нөлөө ч монголд их бий шүү. Эдгар По, Бродский, Рабийндернаат Тагорыг англи хэлнээс орчуулж уншсан ард түмэн шүү дээ.
-Англи, Америк ба Монголын яруу найргийн ялгааг товч дурдана уу?
-Бүхэл бүтэн аж төрөхүйн, ахуйн, сэтгэлгээний, иргэншилийн асар их ялгаа байдаг болов уу. Жишээлбэл таны яруу найргийн номыг үзэж байхад, байгалийн аливаа үзэгдэлд хөхин баяссан, амьдралын маш энгийн жижиг зүйлд үнэн сэтгэлээсээ сэтгэл хөдлөлөө илэрхийлж гаргасан тийм шүлгүүд зонхилж байсан. Тэгвэл монгол хүн бол угаас байгалийн гоо сайхан дунд төрөхөөсөө эхлээд өсч өндийсөн тул тэр бүр өглөө болгон нар яаж мандаж байгаа тухай төдийлөн шинэ шинэ шүлэг бичээд байх нь цөөхөн байж болох юм. Монгол хүний сэтгэл хөдлөл бол их тогтонги шинжтэй нь ч энд нөлөөлдөг байж болох юм. Ялгаа байгаа учраас л та намайг, би таныг шүлэг найргаар нь дамжуулаад сонирхоод байгаа байж болох юм.
-Английн яруу найраг олон арга хэлбэр, хэв маягтай байдаг. Монголын яруу найраг мөн адил уу? Жишээ гаргаж хэлнэ үү?
Бичгийн төдийгүй монголд аман яруу найргийн асар том уламжлал байна. Жишээлбэл, уралдаад түрүүлж ирсэн морио цоллож байгаа нь л дан яруу найраг шдээ. Хүүхдэд дээл хийж өмсгөөд л шинэ дээлийг нь мялааж,
“Урд хормой нь унага даага
Хойд хормой нь хонь хурга” гэх.
Шинэ гэр барьсан айлд очоод гэрийн хаалга хатавчнаас эхлээд хана туурга тооно тотгыг эргэн тойрон бүх эд зүйлийг нь оруулсан ерөөл хэлнэ гэх мэт монгол аман зохиол зан үйлийн яруу найраг гэж гайхалтай арвин их уламжлал байна. Тэнгэр аргадаж бороо оруулах, өвчин тусвал домнох, дайн тулаанд явбал туг цэнгүүлэх гээд энэ бүх ёслол өөрийн зан үйлийн яруу найрагтай шүүдээ. Монгол яруу найргийн амин сүнс эндээс эхэлнэ дээ. Дэлхий дээр би ийм яруу найргийн аман уламжлалтай ард түмэн монголоос өөр байдаг гэж сонсоогүй. Орчин үеийн яруу найрагт реализм, модернизм, формализм, натурализм, символизм, сюрреализмын гээд бичгийн уран зохиолын эдүгээ дэлхий нийтэд дэлгэрсэн түгээмэл урсгал чиглэлүүд бүгд байна даа.
-Таны уран бүтээлд ихэвчлэн юу нөлөөлдөг вэ? Хэрхэн яаж?
-Надад хамгийн хүчтэй нөлөөлдөг зүйл бол өөрийн зөн совин. Тэгээд мэдээж нутаг орон, нийгэм цаг үе гээд хоёрдогч зүйлүүд дараа нь орж ирэх байх. Өөрийн зөн совингоо барьж түүнийг өөрийнхөө дотоод сэтгэлд хөгжүүлэн өөрийн оюун бодролоор бясалгаж байж дараа нь цаасан дээр тэр маань яруу найраг болж буудаг. Миний ингэж бичсэн шүлгүүд л намайг илэрхийлэх, миний яруу найргийн мөн чанар болсон тийм бүтээлүүд болсон байдаг.
-Яагаад яруу найргийг сонгосон бэ? гэж хэн нэг нь асуувал та юу гэж хариулах вэ?
-Ертөнцийн төвөөс ирж байгаа тэр энерги, мэдээллийг өөрийнхөө зүрх сэтгэлээр дамжуулан буулгаж байгаа нь зөвхөн яруу найргч уран бүтээлчийн л хийх ажил. Иймээс энэ бол миний сонголт биш. Надад сонгох боломж байхгүй. Хэрэв өөрөө сонгоод яруу найрагч болоё гээд болж болдог бол түүнд байгалийн төрмөл шинж дутагдана. Тийм учраас сайн эмчийг, багшийг, сайн технологич инженерийг сургууль номоор ч юмуу бэлдэж болдог. Яруу найрагчийг хэзээ ч бэлтгэж гаргадаггүй. Тэд өөрөө төрдөг.
-Таны хэлэх гэсэн үг, эсвэл асуугаагүй үлдсэн асуулт байна уу?
-Танд чин сэтгэлээсээ талархал илэрхийлж байгааг минь хүлээн авна уу. Бид хоёр магадгүй эмч юмуу, жуулчин, эсвэл эрдэмтний хувиар ярилцаж байгаа бол магадгүй хэлний бэрхшээл бага гарах байлаа. Хэн хэн маань яруу найрагчийн зүрх сэтгэлээр нэг нэгнээ онгичиж байгаа учраас танд англи хүний хувьд зөвхөн англи хэлээрээ л илэрхийлэх, надад монгол хүний хувьд зөвхөн монгол хэлээрээ л илэрхийлж болох олон зүйл байлаа. Үүнийг эс тооцвол би тантай зүрх сэтгэлээсээ сайхан ярилцлаа. Танд их баярлалаа. Холын тэр орноос зорьж хүсэн мөрөөдөж надаас ийм ярилцлага авч байгаад хувиасаа танд чин сэтгэлийн талархал илэрхийлье. Англиар байгаа тэр олон сайхан зохиол бүтээлийг уншихсан гэж мөрөөдөж явснаас биш, өөрөө английн нэр хүндтэй яруу найрагч эмэгтэйд, танай нэр хүндтэй сэтгүүлд ингэж ярилцлага өгнө гэж бодож байсангүй ээ. Монгол хүний хувьд, яруу найрагч хүний хувьд өөрийнхөө төдийгүй монголын их утга зохиол, монголын соёлт ард түмнийхээ тухай Английн ард түмэнтэй хуучлах гэгээн боломж олгосон Танд болон танай сэтгүүлийн хамт олонд талархал илэрхийлээд Монголын өнө мөнхийн хөх тэнгэр дор ямагт дурсаж явах болно гэдгээ илэрхийлье. Би бүх зохиол бүтээлээ монгол хэлээрээ бичдэг. Дараагийн билэгт сайн өдөр монгол хүний яриа англи хэлээр биш, эртний их соёлт гүрний монгол хэлээрээ хүрэх боломж ирвэл би бүр ч их баяртай байх болно. Их баярлалаа.
Ярилцсан: Рут О Каллаген
No comments:
Post a Comment